LİMİTED ŞİRKETLERDE KAR DAĞITIMI VE MUHASEBE KAYITLARI

1. Limited şirketler, TTK'ye göre sermaye şirketi, KVK'ye göre de kurumlar vergisi mükellefidir. Limited şirketlerin kâr dağıtabilmesi için ortak sayısı 20'den az olan şirketlerde ortaklar kurulunun 20'den fazla olan şirketlerde ise genel kurulun kâr dağıtımı kararı alması gerekir Kâr dağıtımına kadar sermaye taahhütlerini ödemeyen ortakların kâr payı alacağı, taahhüt borçları mahsup edilerek ödenir. Limited şirketler, kurumlar vergisi mükellefi olduğundan kâr dağıtımına ilişkin kurallar anonim şirketlerde olduğu gibidir.

2. Limited şirketlerde elde edilen kâr şöyle dağıtılır:
- Safi kârdan %5 1. tertip yedek akçe ayrılır. Bu ayırma, 1. tertip yedek akçe toplamı ödenmiş sermayenin 1/5'ini buluncaya kadar devam eder. Safi kâr, dönem kârından geçmiş yıl zararları çıkarılarak hesaplanır.
- Kurumlar vergisi hesaplanır.
- Kurumlar vergisinin hesaplanması için önce kurumlar vergisi matrahı bulunur. Kurumlar vergisi matrahının %20'si kurumlar vergisidir. Eğer işletmenin o döneme ait kanunlar kabul edilmeyip kabul edilemeyen giderleri ve kurumlar vergisinden muaf ve istisna kazançları varsa; kurumlar vergisi matrahı bulunurken önce dönem kârına o döneme ait kanunen kabul edilmeyen giderler eklenir. Sonra da o döneme ait kurumlar vergisinden muaf ve istisna tutulan kazançlar düşülür. Böylece kurumlar vergisi matrahına ulaşmış olur.
- Gelir vergisi stopajı hesaplanır. Hesaplanan stopaj dağıtılacak kârın %15’idir Kurumlar vergisi mükellefleri, kâr dağıtım kararı aldıktan sonra, dağıtılacak kâr üzerinden ayrıca gelir vergisi hesaplanarak muhtasar beyanname ile beyan edip öderler. Kâr dağıtım kararı olmadan gelir vergisi hesaplanarak muhtasar beyanname ile beyan edip öderler. Kar dağıtım kârarı olmadan gelir vergisi stopajı yapılmaz
- I. temettü hesaplanır. I. temettü ödenmiş sermayenin %5'idir
- II.tertip yedek akçe hesaplanır. II.tertip yedek akçe dönem kârından; Kurumlar vergisi, I.tertip yedek akçe, I.temettü toplamları düşüldükten sonra kalan kârın % 10'udur.
- II. temettü hesaplanır. II. temettü, dönem kârından kurumlar vergisi, I. temettü ve yedek akçeler toplamı düşüldükten sonra kalan kârdır.

3. Kâr Dağıtımının Hesaplanması: Limited şirketlerde, daha önce belirtilen yasal formalitelere ve ana sözleşmelere uyularak kâr dağıtımı yapılır ve dağıtım tablosu düzenlenir.

Örnek:
HG Limited Şirketinin 2008 yılı dönem kârı 60.000 TL'dir. Şirketin toplam sermayesi 100.000 TL olup sermayenin tamamı ödemiştir.

Şirket iki ortaklı olup ortakların sermaye payları eşittir. Şirketin kanunen kabul edilmeyen 16.000 TL gideri bulunmaktadır.

Şirketin şimdiye kadar ayırdıgı 1. tertip yedek akçe tutarı 6.000 TL’dir. Şirket genel kurulu, dönem kârından yasal kesintiler yapıldıktan sonra kalan kısmın 31.12.2008 tarihinde dağıtılmasına karar vermiştir.

Cevap:
Kurumlar vergi matrahının hesaplanması aşağıdaki şekilde olur:

Dönem karı..........................................................60.000 TL
İndirimler (-)......................................................--------
İlaveler (+)..........................................................16.000 TL
Kanunen kabul edilmeyen giderler:16.000 TL

Mali kâr (kurumlar vergisi matrahı).............76.000 TL
Kurumlar vergisi............... 76.000 x 0, 20 = 15.200 TL

I. Tertip Yedek Akçe Hesaplanması:

(Dönem kârı x %5)................ 60.000 x %5 = 3.000 TL

I.Temettü Hesaplaması:

(Sermaye x %5).....................100.000 x %5 =5.000 TL

II.Tertip Yedek Akçenin Hesaplanması:

Dönem kârı.........................................................60.000 TL
Kurumlar vergisi (-)........................................(15.200 TL)
I.tertip yedek akçe (-)................................... (3.000 TL)
I.temettü (-) ....................................................(5.000 TL)
II.tertip yedek akçe mahtarı........................36.800 TL
II.Tertip yedek akçe.......... 36.800 x %10 = 3.680 TL

II.Temettünün Hesaplanması:

Dönem kârı.........................................................60.000 TL
Kurumlar vergisi (-)........................................(15.200 TL)
I.tertip yedek akçe (-)................................... (3.000 TL)
I.temettü (-) ....................................................(5.000 TL)
II.tertip yedek akçe (-)................................ (3.680 TL)
II.temettü.........................................................33.120 TL

Gelir Vergisi Stopajının Hesaplanması:

I. temettü ............................................................5.000 TL
II. temettü .........................................................33.120 TL
Gelir vergisi stopajı matrahı...........................38.120 TL
Gelir vergisi stopajı...............38.120 x %15 = 5.718 TL

HG LİMİTED ŞİRKETİ
KÂR DAĞITIM TABLOSU

A.DÖNEM KÂRININ DAĞITIMI
1. DÖNEM KÂRI.............................................................................................................................................. 60.000
2.ÖDENECEK VERGİ VE YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER (-).......................................................................(15.200)
- Kurumlar vergisi......................................................................... 15.200

DÖNEM NET KÂRI........................................................................................................................................ 44.800
3. GEÇMİŞ DÖNEM ZARARI (-).................................................................................................................. -------
4. I. TERTİP YASAL YEDEK AKÇE (-)........................................................................................................ (3.000)
5. İŞLETMEDE BIRAKILMASI VE TASARRUFU ZORUNLU YASAL FONLAR (-).......................... -------

DAĞITABİLİR NET DÖNEM KÂRI.......................................................................................................... 41.800
6. ORTAKLARA BİRİNCİ TEMETTÜ (-)..................................................................................................... (5.000)

KALAN KÂR..................................................................................................................................................... 36.800
7. PERSONEL TEMETTÜ (-)......................................................................................................................... -------
8. YÖNETİM KURULUNA TEMETTÜ (-)................................................................................................... -------
9. ORTAKLARA İKİNCİ TEMETTÜ............................................................................................................ (33.120)
10. II. TERTİP YASAL YEDEK AKÇE(-)...................................................................................................... (3.680)

Kâr dağıtımının muhasebe kayıtları:

Mad. No	AÇIKLAMA	BORÇ	ALACAK
1	....................................31.12.2008...................................... 691-DÖNEM KÂRI VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜK KARŞILIKLARI HESABI 370- DÖNEM KÂRI VERGİ VE DİĞER YASALYÜKÜMLÜLÜK KARŞILIKLARI HS. Kurumlar Vergisi	15.200	15.200

2

....................................31.12.2008...................................... 690-DÖNEM KÂRI VEYA ZARARI HS 691- DÖNEM KÂRI VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜK KARŞILIKLARI HS. 692-DÖNEM NET KÂRI VEYA ZARARI HS.

60.000

15.200 44.800

3

....................................31.12.2008...................................... 692-DÖNEM NET KÂRI VEYA ZARARI HS. 590-DÖNEM NET KÂRI HESABI

44.800

44.800

2009 yılında yapılması gerekli kayıtlar şöyledir:

Mad. No	AÇIKLAMA	BORÇ	ALACAK
1	....................................01.01.2009...................................... 590-DÖNEM NET KÂRIHESABI 570-GEÇMİŞ YILLAR KÂRLARI HESABI	44.800	44.800

Ortaklara ödenecek kâr payının tahakkuk kaydının yapılması şöyledir:

Mad. No	AÇIKLAMA	BORÇ	ALACAK
1	....................................10.01.2009...................................... 570-GEÇMİŞ YILLAR KÂRLARI HESABI 331-ORTAKLARA BORÇLAR HS 1. Temettü 5.000 2. Temettü 33.120 540-YASAL YEDEKLER 1. Tertip yedek akçe 3.000 2. Tertip yedek akçe 3.680	44.800	38.120 6.680

Ortaklara kâr payı ödendiğinde aşağıdaki kayıt yapılır:

2

....................................10.01.2009...................................... 331-ORTAKLARA BORÇLAR HS 1. Temettü 5.000 2. Temettü 33.120 100-KASA HESABI 360-ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR HS. Gelir vergisi stopajı

38.120

32.402 5.718

Gelir vergisi stopajının muhtasar beyanname ile ödenmesi gerekir. Ödeme kaydı şöyle yapılır:

Mad. No	AÇIKLAMA	BORÇ	ALACAK
1	....................................25.01.2009...................................... 360-ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR HS. Gelir vergisi stopajı 100-KASA HESABI	5.718	5.718

Kurumlar vergisinin tahakkuk ettirilip ödenmesi halinde yapılması gerekli yevmiye kaydı aşağıdaki gibi yapılır:

Mad. No	AÇIKLAMA	BORÇ	ALACAK
1	....................................15.04.2009...................................... 370- DÖNEM KÂRI VERGİ VE DİĞER YASALYÜKÜMLÜLÜK KARŞILIKLARI HS. Kurumlar vergisi 360-ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR HS. Kurumlar vergisi	15.200	15.200

2

....................................15.04.2009...................................... 360-ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR HS. Kurumlar vergisi 100-KASA HESABI

15.200

15.200