ÖZEL İNŞAATLARDA ARSA MALİYETİ VE ARSA SAHİBİNİN DURUMU

Arsa karşılığı inşaat işlerinde  bir tarafta arsa sahibinin bir tarafta yüklenicinin belirli paylarda düzenlemiş oldukları sözleşme gereği yapılacak olan inşaat işlerini kapsamaktadır. Sözleşme gereği iki tarafında yükümlülükleri olup Selim oğlu hocamızın da deyimiyle sabotaj dahil yükleniciye aittir demek yeterli olmamakla birlikte tüm detayların yazıldığı bir sözleşme hukuki anlamda tevsik edici bir belge olduğundan önem arz etmektedir.

Yapılan bu sözleşmeler arsa sahibinin bir şirket veya gerçek kişi olması nedeniyle vergilendirme anlamda ayrıştırmalıdır. Bununla ilgili 30 Seri Nolu KDV Genel Tebliğinde “Arsanın bir iktisadi işletmeye dahil olması veya arsa sahibinin alım satımının sürekli bir faaliyet olarak sürdürülmesi halinde konut veya işyeri karşılığı müteahhide yapılan bu arsa teslimi katma değer vergisine tabidir. Denilirken yine aynı tebliğde “Ancak arsa sahibinin gerçek usulde mükellefiyeti gerektirmeyecek şekilde arizi bir faaliyet olarak arsasını daire veya işyeri karşılığında müteahhide tesliminde vergi uygulanmayacaktır.”  Anılan tebliğ hükümlerince arsa teslimini yapan şirket ise yani vergi mükellefi ise vergiye tabi olacağı yine hocamızın tabiri ile Ahmet dayı ise vergi mükellefi olmayan işte elinde anadan babadan kalma bir arsası var ve bunu bir kere mahsus yapıyorsa arsanın yükleniciye tesliminde vergi uygulanmayacaktır. Arsa sahibi adına düşen bağımsız bölümler için arsa sahibine yüklenici yalnızca kdv belirterek faturayı düzenleyecek ve bu faturaya “iş bu fatura 3065 sayıl KDV kanunu hükmünce yalnızca  kdv hesaplanmak için düzenlenmiştir” diyecek ve arsa sahibine faturayı verecek.

Arsa maliyeti ile ilgili İnşaat tamamlandığında 151 Hesapta oluşan maliyetlerin toplamı inşaat ruhsatında belirtilen toplam orana oranlanarak m2 birim maliyetin tespiti yapılmalı ve sözleşme gereği paylara bakılarak arsa sahibin payı ile çarpılmak suretiyle ARSA MALİYETİ tespiti yapılır. Daha anlaşılır olması için küçük bir örnek ile açıklamak gerekirse ;

X Yüklenici ile Ahmet dayı arasında yapılan sözleşme gereği 10 konut yapılacak ve paylaşım %60 yüklenici %40 Ahmet dayı  ve inşaatın toplam alanı 1000m2  ise

Ve bunun için 151 hesapta oluşan toplam maliyetimiz de 500.000 TL  olacağının tespiti yapılmış buna görü 500.000/1000=500 m2 birim maliyet

 

Arsa sahibi Ahmet dayının payı=1000*%40=400 m2 *500m2 birim maliyet =200.000 =ARSA MALİYETİ bulmuş olduğumuz bu arsa maliyeti zaten 151 hesaptaki maliyetlerin içinde var olduğundan herhangi bir muhasebe kaydını da gerek yoktur.